alergia na szpinak

Szpinak to źródło zdrowia. Nic dziwnego, że rodzice często zachęcają dzieci, by zjadały zielone listki tej rośliny. Mimo wielu cennych składników odżywczych, witamin i minerałów niezbędnych do prawidłowej pracy organizmu, szpinak może wywołać uczulenie. Alergia na szpinak istnieje! Jakie są jej przyczyny i objawy?

Szpinak – nie dla wszystkich?

Szpinak (Spinacia oleracea) to wyjątkowe warzywo liściaste należące do rodziny szarłatowatych, które od wieków stanowi istotny element ludzkiej diety. Ta niepozorna roślina jest prawdziwą skarbnicą wartości odżywczych – zawiera znaczące ilości żelaza, witaminy K, witaminy C, kwasu foliowego, magnezu oraz potasu. Dzięki tym właściwościom szpinak jest powszechnie uznawany za jeden z najzdrowszych produktów spożywczych dostępnych na naszych stołach.

Szpinak należy do tej samej rodziny roślin, co doskonale nam znany burak liściowy, czyli boćwina, którą zajadamy się w sezonie wiosenno-letnim. Szpinak zawiera także duże ilości histaminy. W mechanizmie alergii, histamina odgrywa bardzo ważną rolę, ponieważ jest wydzielana przy kontakcie organizmu z alergenem. Substancja ta odpowiada za objawy reakcji alergicznych. Dodatkowo, szpinak zawiera szczawiany, które również mogą prowokować niepożądane reakcje organizmu. Wychodzi na to, że szpinak, nie każdemu będzie służył na zdrowie.

Alergia na szpinak – przyczyny i objawy

Niestety, mimo swoich niewątpliwych zalet, szpinak może wywoływać reakcje alergiczne u niektórych osób. Alergia na szpinak wpisuje się w szersze spektrum alergii pokarmowych, które dotykają znaczącą część populacji. Szacuje się, że problem ten dotyczy około 2-4% dorosłych.

Wyróżnia się dwa typu uczulenia. Reakcje alergiczne mogą być związane z alergią pokarmową lub alergią wziewną. Szpinak wywołuje najcześciej zmiany skórne w postaci wykwitów. Niezwykle rzadką ale jednak możliwą reakcją, jest alergia kontaktowa na szpinak, która może pojawić się u osób związanych zawodowo z gastronomią. Uczuleni na szpinak mogą mieć także alergię na lateks czy białka pyłku roślin. Badacze rozpoznają również alergie krzyżowe, które zachodzą pomiędzy szpinakiem i pleśnią, jednak w medycynie ilość takich przypadków jest do tej pory bardzo mała.

Objawy alergii na szpinak mogą pojawić się w różnym czasie po spożyciu – od kilku minut do nawet kilku godzin. Reakcje alergiczne objawiają się na wiele sposobów. Najczęściej na skórze pojawiają się zmiany w postaci wysypki, pokrzywki czy intensywnego świądu. Nudności, wymioty, bole brzucha czy biegunka to reakcja układu pokarmowego na ten alergen. U alergików mogą wystąpić problemy z układem oddechowym – katar, kaszel, a nawet duszności i świszczący oddech. W niektórych przypadkach występują objawy ogólnoustrojowe, takie jak zawroty głowy, osłabienie czy niepokojący spadek ciśnienia krwi. W skrajnych sytuacjach może dojść do wstrząsu anafilaktycznego, który stanowi bezpośrednie zagrożenie życia.

Diagnostykę alergii na szpinak lekarze zazwyczaj rozpoczynają od szczegółowego wywiadu medycznego. Dopiero w następnym kroku przeprowadzają testy skórne (prick-testy) oraz zlecają badania krwi na obecność specyficznych przeciwciał IgE. W rozpoznaniu alergii pomaga doustna próba prowokacyjna, którą mogą posługiwać się tylko wykwalifikowani specjaliści z zakresu alergologii.

Jak sobie radzić z alergią na szpinak?

Podstawą leczenia alergii na szpinak jest całkowita eliminacja warzywa z diety. Często specjaliści zalecają unikanie produktów pokrewnych, które mogą wywoływać reakcje krzyżowe. Osoby z rozpoznaną alergią powinny być przygotowane na sytuacje awaryjne. Warto mieć przy sobie leki przeciwhistaminowe, a w cięższych przypadkach – kortykosteroidy. W przypadku ryzyka anafilaksji – auto-strzykawkę z adrenaliną.

szpinak

Życie z alergią na szpinak wymaga szczególnej uwagi przy komponowaniu diety. Na szczęście istnieje wiele alternatyw, które mogą zastąpić szpinak w codziennym menu. Zielone liście jarmużu, rukoli, sałaty rzymskiej czy młode liście buraka to warzywa, które dostarczą bardzo podobnych wartości odżywczych. Kluczowe znaczenie ma dokładne czytanie etykiet produktów spożywczych, gdyż szpinak może być składnikiem wielu gotowych potraw – ostatnio coraz bardziej cieszących się uznaniem. Osoby zmagające się z alergią na szpinak powinny otwarcie informować o swoim problemie w restauracjach i podczas spotkań towarzyskich.

Szpinak uczula bardzo rzadko, co nie oznacza, że nie warto uważać na tą roślinę. Przy odpowiednim podejściu, odpowiedniej wiedzy, stosowaniu się do zaleceń lekarskich i zachowaniu środków ostrożności, można skutecznie kontrolować tę dolegliwość i cieszyć się pełnią życia, wykorzystując bogactwo innych wartościowych produktów spożywczych.

Katarzyna Antos