Marchew to warzywo które znamy i kochamy. Zupa bez marchewki czy tradycyjna surówka do obiadu bez tego warzywa jest dla niektórych nie do wyobrażenia. Oprócz wielu swoich zalet, marchew może nam zaszkodzić. Szczególnie, gdy pojawia się alergia na marchewkę. Jakie daje objawy? Jak sobie radzić z tym alergenem?
Właściwości marchewki
Marchewka (daucus carota) to popularne warzywo korzeniowe. Jest mocno ceniona za swoje wartości odżywcze i wszechstronne zastosowanie w kuchniach świata. To podstawowy składnik wielu potraw, który można spożywać na różne sposoby:
- surową marchewkę zwykle spożywamy w sałatkach lub jako przekąska np. z hummusem;
- gotowaną jako dodatek do dań głównych np. zup;
- pieczoną jako składnik zapiekanek i dodatek do mięs;
- marchewkę można wypić w postaci zdrowego soku;
- użyć jako składnik przetworów np. surówki.
Marchewka jest szczególnie bogata w beta-karoten oraz witaminę A i witaminę C. Zawiera błonnik pokarmowy i minerały jak potas, wapń czy magnez.
Alergia na marchewkę
Marchewka uczula bardzo często. To popularny alergen pokarmowy. Alergia na marchewkę to reakcja układu odpornościowego na białka zawarte w tym warzywie. Najczęstszymi alergenami są:
- główne białko alergenne marchewki zwane Dau c 1;
- białka PR-10 – białko podobne do alergenów brzozowych;
- profilina – to białko, które pełni kluczową rolę w procesach komórkowych.
Niestety predyspozycje genetyczne to jeden z czynników zwiększających ryzyko wystąpienia alergii. Najczęściej diagnozuje się alergię na marchewkę u chorych na zespół alergii jamy ustnej (OAS). Uczulenie może być też związane z pyłkami roślin. Alergicy nadwrażliwi na pyłek brzozy i bylicy mogą wykazywać oznaki alergii na marchewkę. Zachodzi wtedy reakcja krzyżowa i mamy alergię krzyżową. W przypadku alergii, białka są traktowane przez organizm ludzki jako wrogi czynnik a w następstwie reakcji alergicznych pojawiają się rożne objawy.
Objawy alergii na marchewkę
Reakcje alergiczne mogą wystąpić natychmiast po spożyciu lub kontakcie z marchewką. Najczęstsze objawy miejscowe to przede wszystkim swędzenie i mrowienie w jamie ustnej oraz obrzęk warg i języka. Po zjedzeniu warzywa, na skórze może pojawić się zaczerwienienie, swędzące bąble, wysypka lub pokrzywka. Na skórze szczególnie w okolicach odbytu może pojawić się wyprysk.
Alergia na marchewkę może wykazywać objawy dotyczące nie tylko skóry ale również układu pokarmowego. Zdarza się, że objawem są problemy żołądkowo-jelitowe np. nudności, wymioty i biegunka. Często pojawia się katar i kichanie, łzawienie oczu, w ostrzejszej alergii problemy z oddychaniem czy wstrząs anafilaktyczny. Najbardziej alergizująca jest świeża marchew. Niestety, starta marchewka jako dodatek do surówki, w połączeniu z jabłkiem, może wywołać niepokojące objawy. Po obróbce termicznej warzywo może zmniejszyć swoje właściwości.
Warto zapamiętać, iż obrzęk który pojawia się często w jamie ustnej, jest bardzo groźny dla alergika. Opuchnięte gardło niesie ryzyko uduszenia, więc przy tego typu oznakach alergii należy szybko skorzystać z pomocy lekarskiej. Leki przeciwhistaminowe zniwelują obrzęk. W poważnych przypadkach podaje się domięśniowo środki rozluźniające mięśnie, które umożliwiają swobodny oddech.
Jak radzić sobie z alergią?
Jeśli zaobserwujemy objawy alergii warto udać się do alergologa. Wykonanie testów skórnych, testów z krwi lub prowokacyjnych przy użyciu świeżej marchewki, rozwieje nasze wątpliwości dotyczące alergii. Diagnostyka to podstawa. W przypadku potwierdzenia diagnozy, lekarz może zlecić zastosowanie diety eliminacyjnej, czyli wykluczeniu marchwi z codziennej diety. Alergicy powinni uważać w szczególności na przyprawy. Mieszanki warzywne, które tak chętnie stosujemy w kuchni, bardzo często zawierają marchew czy seler. Alergeny, nawet w niewielkiej ilości mogą zaszkodzić, więc najlepiej dokładnie czytać etykiety produktów.
Alergia na marchewkę może prowadzić do silnych reakcji zagrażających życiu. Marchew to często pojawiający się alergen, dlatego osoby uczulone powinny zwracać szczególną uwagę na to, co jedzą. Mimo wielu cennych składników, które posiada to zdrowe warzywo, nie dla wszystkich jest odpowiednie. Alergia na marchewkę może znacząco wpływać na jakość życia, ale przy odpowiednim podejściu i przestrzeganiu zaleceń można ją skutecznie kontrolować.
Ważne: W przypadku podejrzenia alergii na marchewkę, należy skonsultować się z lekarzem alergologiem w celu przeprowadzenia odpowiedniej diagnostyki i ustalenia bezpiecznego planu leczenia.
Katarzyna Antos
